Ανθράκωση μαρουλιού. Microdochium panattonianum

Η ασθένεια προκαλείται από το μύκητα Microdochium panattonianum.

Είναι από τις σημαντικότερες ασθένειες του μαρουλιού.

Ο μύκητας επίσης προκαλεί προβλήματα σε καλλιέργειες αντιδιού, ραδικιού, σέσκουλου, μαϊντανού, σέλινου σταμναγκαθιού και αγκινάρας).

Στο μαρούλι, αρχικά προκαλεί μικρές (3 mm), υδαρείς κηλίδες στα εξωτερικά παλαιότερα φύλλα ,ειδικά στα τέσσερα πρώτα φύλλα που είναι αυτά της εγκατάστασης και αμέσως μετά την μεταφύτευση ακουμπούν στο χώμα.

Οι κηλίδες μεγαλώνουν, κιτρινίζουν και είναι συνήθως ακανόνιστες-γωνιώδεις και τέλος γίνονται καστανές και νεκρώνονται.

Από τις αλλοιώσεις που προκαλούνται πολλές φορές όταν οι συνθήκες το ευνοούν έχουμε δευτερογενείς προσβολές από βακτήρια λόγω του ότι έχει δημιουργηθεί πηγή εισόδου για αυτά.

Όταν η προσβολή είναι έντονη οι κηλίδες ενώνονται και προκαλούν σημαντική νέκρωση των φύλλων και πολλές φορές καθηλώνουν  την ανάπτυξη όλου του φυτού.

Σοβαρός νανισμός μαρουλιού που επηρεάστηκε από ανθράκωση.

 

Τελικά ο ιστός στις κηλίδες ξεραίνεται και γίνεται λεπτός σαν χαρτί ενώ στο κέντρο αποκολλάται δίνοντας την εικόνα ‘τρύπας από σκάγια’.

Κηλίδες στα φύλλα από ανθράκωση σε μαρούλι

 

Οι κηλίδες συνήθως είναι συγκεντρωμένες κατά μήκος των κύριων νευρώσεων των κατώτερων φύλλων (Ειδικά στα μαρούλια τύπου ρομάνα και όχι μόνο .Ευαισθησία παρατηρήσαμε και σε γαλλικές σαλάτες, σε iceberg και παρατηρήσαμε ότι έχει σχέση και με την ποικιλία).

Στο κύριο νεύρο εμφανίζονται επιμήκεις σκούρες καστανές ελαφρώς βυθισμένες κηλίδες που είναι ποιο έντονες στη κάτω επιφάνεια των φύλλων.

Στα φυτάρια η προσβολή αν είναι πρώιμη και έντονη καταλήγει σε νέκρωση. Συνθήκες ανάπτυξης καιρό και συνδέεται με βροχερή άνοιξη

Ο μύκητας μπορεί να επιβιώσει μέχρι και για 4-10 χρόνια ως μικροσκληρώτια στο έδαφος. Η ανθράκωση παθογόνο απαιτεί δροσερό, υγρές συνθήκες για τη μόλυνση και τα συμπτώματα της ανάπτυξης ως εκ τούτου συνδέονται με βροχερό καιρό.

Προσβολές όμως έχουμε και μέσα στο καλοκαίρι ειδικά όταν η εγκατάσταση συνοδεύεται με υπερβολικό νερό και στρεσάρισμα των φυτών ,κυρίως σε φυτεύσεις που γίνονται μεσημεριάτικα και υπάρχει άμεση ανάγκη για πότισμα , αλλιώς μπορεί να υπάρχει μεγάλο ποσοστό αποτυχίας εγκατάστασης της καλλιέργειας.

Πιτσίλισμα από νερό μετακινεί τα μικροσκληρώτια και τα κονίδια από το έδαφος πάνω στα φύλλα, με αποτέλεσμα την μόλυνση.

Βέλτιστη θερμοκρασίες για την ανάπτυξη της ασθένειας είναι περίπου 18-20 ° C

Τα συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν 4 έως 8 ημέρες μετά την μόλυνση.

Αντιμετώπιση

• Απαραίτητη η λήψη μέτρων τα οποία συντελούν στην προστασία των φυτών από προσβολές όπως

1)Αποφυγή φύτευσης της καλλιέργειας σε χωράφια με ιστορικό της ασθένειας

2) Αποφυγή φύτευσης σε χωράφια με κακή στράγγιση

3) Εναλλαγή με άλλες καλλιέργειες τις οποίες δεν προσβάλλει ο μύκητας.

Για την ορθολογική αντιμετώπιση του παθογόνου χρειάζεται εναλλαγή καλλιεργειών για περίοδο 2-4 ετών κατ΄ελάχιστο. Με αυτό τον τρόπο επιτυγχάνεται μείωση του μολύσματος.

Για μια εντατική εκμετάλλευση όμως αυτό είναι πρακτικά πάρα πολύ δύσκολο και δεν αποκλείει με μια πιθανή επαναμόλυνση την γρήγορη επανεγκατάσταση της ασθένειας.

4) Χρήση συστημάτων άρδευσης όπως η στάγδην που δεν συμβάλλουν στο βρέξιμο των φύλλων .

Η άποψη μου για το πότισμα με αυλάκια είναι συγκεχυμένη και θεωρώ ότι μπορεί να γίνει εφόσον το χωράφι έχει μικρό μήκος , άρα μπορεί να στραγγίζει εύκολα , είναι ελαφρύ με χαμηλή περιεκτικότητα σε ιλύ και ικανοποιητική οργανική ουσία , παράγοντες που επιτρέπουν στο χώμα να μην σφραγίζει.

• Αντιμετώπιση του παθογόνου με χημικά μέσα

Όπου η ασθένεια είναι ήδη εγκατεστημένη και οι συνθήκες είναι ευνοϊκές για την εξέλιξή της (υγρός και ψυχρός καιρός η αναμενόμενη βροχή με πιτσίλισμα) ή με την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων της ασθένειας με την εφαρμογή σκευασμάτων φυτοπροστατευτικών προϊόντων .

Αυτό είναι απαραίτητο ακόμη και σε μικρές προσβολές προκειμένου η ασθένεια να μην εξαπλωθεί και εγκατασταθεί στην καλλιέργεια γιατί όπως αναφέρθηκε μπορεί μετά να γίνει χρόνιο πρόβλημα .

Η φυτοπροστασία πρέπει να περιλαμβάνει εγκεκριμένα σκευάσματα για την καλλιέργεια που να περιέχουν

Boscalid pyraclostrobin (Signum)   

Mancozeb    

Metiram       

και σκευάσματα χαλκού εφόσον οι συνθήκες είναι τέτοιες που δεν φοβόμαστε πιθανές τοξικότητες σε παλιά φύλλα από αυτόν.

• Αποφυγή πηγών μολύσματος

1)Αντιμετώπιση ζιζανίων που ενδεχομένως να είναι ξενιστές περιμετρικά του χωραφιού

2)Αποφυγή εκτέλεσης εργασιών στο χωράφι όταν υπάρχει υπερβολική υγρασία προκειμένου να μην μεταδώσουμε το μόλυσμα μέσω των εργατών με την μετακίνηση λάσπης .

3)Απομάκρυνση των υπολειμμάτων της καλλιέργειας όταν διαπιστωθεί η παρουσία της ασθένειας με σκοπό την μείωση του μολύσματος.

4)Αύξηση του χρόνου αναμονής μεταξύ διαδοχικών φυτεύσεων ή σπορών με σκοπό την καλύτερη αποσύνθεση των υπολειμμάτων της καλλιέργειας.

Πηγές:

1.Vegetable Diseases .A colour handbook . Steven T. Koike, Peter Gladders, Albert O.Paulus

2.ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ. ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΜΑΡΟΥΛΙ